Hoeve Maes, zicht van op de Statiestraat te Burcht (nu Pastoor Coplaan) - Ets R. Malfliet
Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum .
Aan de Pastoor Coplaan, komend van de dorpskern van Burcht, stond net voor het huidige viaduct van de E17 aan de linkerzijde een typische Wase hoeve. Het terrein waar de gebouwen stonden is nu ingenomen door het oprit/afrit complex van de E17.
De hoeve was eigendom van de familie Van Goethem en werd in pacht gegeven aan de familie Maes. We gaan hier in op de toestand vanaf 1933 tot 1965, wanneer de hoeve onteigend en afgebroken werd.
Alfons MaesIn 1933 overleed Frederik Maes, 96 jaar oud. De hoeve werd tot dan uitgebaat door zijn dochter Stefanie Maes, die gehuwd was met Edward Vermeulen. In dat jaar kwam Alfons Maes, zoon van Frederik, gehuwd met Amelie Verhelst, terug naar de ouderlijke hoeve. Daarvoor was hij herbergier van café Corsica op het Vlaams Hoofd, maar eveneens landbouwer. Een van de redenen van zijn terugkomst was het opspuiten van alle landbouwgrond van de hele Linkeroever.
In september 1947 sloeg de bliksem ‘s nachts in op de hoek van de schuur. De oogst was pas binnengehaald en de schuur stak vol stro. Alles ging in vlammen op.
De hoeve stond aan de Statiestraat 166 te Burcht (die straat werd later omgedoopt tot Pastoor Coplaan na de fusie met Zwijndrecht). De hoeve bestond uit een groot huis, schuur, hondenkot, een grote waterput, weiland en akkers. Opzij stond het ‘bakkershuis’, dat nog dienst deed tot de overstroming in 1953, toen getroffen landbouwers er hun dieren kwamen stallen.
De boerderij strekte zich uit van aan de Boomgaardstraat tot tegen Van Pelt en de "Burchtse Put" (zie kaart). Er was een paarden- en een koeienweide. Er waren acht melkkoeien en twee stieren, die ook elders hun ding mochten doen, vaarzen, varkens, een paard, kippen en konijnen. Op het land stonden voornamelijk aardappelen, en bieten en graan om te dorsen. De mesthoop lag een heel eind van het woonhuis, achter de koestal.
Er hoorden nog gronden bij in de Melselepolder, twee akkers met bieten en tarwe plus een stuk grond achter het Kraaienhof,vooral voor hooigras.
De meeste gewassen dienden tot dierenvoer en voor eigen gebruik.
Op tweede paasdag werd een varken geslacht door een slachter. Dat was voor eigen gebruik. De hespen gingen voor een jaar in een kuip met pekel en daarna werden die in een juten zak op zolder gehangen om te drogen. Zo'n varken woog 150 tot 160 kilogram.
Met een koe ging men te voet naar beenhouwer Van Brempt in het centrum van Burcht om ze daar te laten slachten.
Er moest hard gewerkt worden, niet alleen op het land en de verzorging van de dieren, maar daarnaast moest veel geschrobd worden wegens cementen vloeren en mannen die het huis binnenkwamen recht uit de koeienstal.
Situering van de hoeve Maes. Popp kaart (rond 1860) - blauwe opmarkering; overlay met moderne kaart - rode opmarkering.
De boeren kwamen eenmaal per jaar hun pacht betalen, de bamispacht. Bamis is de feestdag van Sint Bavo op 1 oktober. Dan kwamen ze een borrel drinken bij burgemeester Van Goethem in de villa Hortensia in de schone zaal.
Hoe oud was de hoeve? De bouwstijl van de woning doet een bouwjaar ergens tussen 1750 en 1800 vermoeden. Op de Ferrariskaart (rond 1774) staat op exact dezelfde plaats een hoeve met ongeveer dezelfde indeling. Dit verdient verder onderzoek.
Tekst: Chris Vander Straeten
Bronnen:
Gesprek met Josée De Cleen
Opgenomen interview met Lucienne en Albert De Cleen door Herman Vaessen en Chris Vander Straeten.
Ets en foto uitgeleend door familie De Cleen.
Kaartmateriaal: geopunt.be