Foto-van-de-maand: Januari 2014 (Het Lam)

Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum .

Op de hoek van de Polderstraat en de Verbranden Dijk, waar nu de gelijknamige serviceflats van het OCMW Zwijndrecht staan, stond vroeger een groot en zeer gekend café: Het Lam.

Hieronder vindt u twee oude postkaarten, maar het café bestaat al véél langer dan deze beelden laten vermoeden!  Op de eerste kaart kleeft een zegel met als datum 1917, maar zoals gezegd is het café al veel ouder.
Rond 1900 bestond er al een café “ Het Lam” op deze plaats, met toen nog het adres Dorp Oost 61.  De eigenaar was Hendricus Ghislenus Huybregts (ook soms Huybrechts geschreven).  Hij kwam in 1883 naar Zwijndrecht vanuit zijn geboorteplaats Sint-Niklaas om aan de aangenomen jongensschool te werken als hulponderwijzer.  Begin 1886 werd hij nog herbevestigd in deze post maar al in oktober van hetzelfde jaar verlaat hij de school om een job als klerk aan te nemen.  In 1890 huwt hij met een plaatselijke schone en enige tijd nadien zal hij het café opstarten.  Herbergier zijn is geen hoofdbezigheid; hij blijft aan de slag als “rekenplichtige” (wij zeggen nu “boekhouder”) bij een fabriek.Foto genomen voor de Groote Oorlog
De bediening in z’n café laat hij over aan de 2 inwonende dienstmeiden.  Leuk om weten is dat “onze” kunstschilder, Alfred Ost, ook op dit adres gedomicilieerd was en wel tussen april 1904 en februari 1919. Huurde hij er misschien een aantal kamers tijdens z’n studies aan de Academie van Antwerpen?
Henri Huybregts was bij de pinken en om toch maar genoeg klandizie te lokken plaatste hij in 1904 advertenties in de Gazet van Beveren.  Tussen 1910 en 1920 wordt er een nieuwe huisnummering ingevoerd en vanaf dan staat het café aan Dorp Oost 72.  Het café wordt niet vermeldt op de lijst van de Keizerlijke Troepen uit 1917.  Zwijndrecht (de deelgemeente) telde toen maar eventjes 171 café’s (nu nog maar 22 voor de 2 deelgemeentes!).  Na het overlijden van Henri Huybregts in 1922 wordt de zaak verkocht aan Johannes De Schepper die er verder café houdt vanaf einde december 1925.  Deze Johannes was iemand die vele zaken heeft gehad.  Op de Stadswaag te Antwerpen was hij “handelaar in oudheden”, maar hij was ook vishandelaar en handelaar in metalen en dat alles voor 1939. Ook hij laat reclame maken voor ’t Lam via de Gazet van Beveren.

  Foto na de heropbouw van het café in 1930
Eind 1939 verhuist De Schepper en wordt het gebouw waarschijnlijk verhuurd.  Er is volgens de bevolkingsregisters 1931-1947 namelijk een enorm komen en gaan van families.  Vanaf 1953 komt het dan in handen van een weduwe Cornelis, De Schepper Josephina van meisjesnaam.
Het was een gekend duivenlokaal.  De duivenbonden kwamen er hun “keven” binnenbrengen om later naar de startplaatsen voor de vluchten te brengen.  Na het “vallen” van de duiven, werden hier ook de constateurs binnengebracht en ter vertroosting of om te vieren werd er al eens een flinke pint verzet.  Er stond een boekorgel, dus er kon ook al eens een danske geplaçeerd worden.
Tussen eind 1968 en 1970 hield de ju jitsuclub hier ook haar trainingen.  Hun tatami (oefenmat) moest na iedere training terug opgeborgen worden om terug plaats te geven aan de klanten van het café.
Nog later werd het vroegere café omgebouwd tot een zaak waar je van alles kon kopen: Romantique,
Een van de laatste eigenaars van het pand  was graaf de Hesbaye.  Deze was gehuwd met een Zwijndrechtse uit de familie Van Bogaert (ja, die van de drankenhandel).
Tegen 1989 is het gebouw eigendom van de gemeente Zwijndrecht die er z’n magazijnen had.  Zelfs na de nodige verbouwingen (het regende binnen en zo meer) wordt het vroegere café afgebroken en worden er de huidige serviceflats voor het OCMW gebouwd.

Waarom zou er voor de naam ’t Lam gekozen zijn? Enkele overwegingen: de meeste herbergen kregen onschuldige namen (De Oude Kroon, In de Zon) of zelfs heiligennamen (Bij St. Machutus), maar expliciet gebruik van kerkelijke symbolen (hier het Lam Gods) kwam zelden voor. Honderd jaar geleden waren symbolen nog heel belangrijk; die werden op een standaard manier afgebeeld. Herbergen werden met een scheef oog bekeken door de geestelijkheid. De kerk was vlakbij, het klooster en de huizen van de pastoor en de onderpastoor niet ver weg, aan de overkant het huis Van Goey (burgemeester van katholieke strekking). Zou het kunnen dat de eerste herbergier koos voor de naam "Het Lam Gods", met bijbehorende afbeelding, maar dat onder druk van de pastoor de naam afgekort werd en de afbeelding van het lam omgedraaid werd om een al te uitdrukkelijke verwijzing naar het Lam Gods te vermijden?

Ooit bestonden er dus nog veel meer café’s in onze 2 deelgemeentes. Waar zijn al de herinneringen hiervan gebleven?  Hebt u verhalen, foto’s, informatie over de vroegere café’s? En wie weet er meer over de duivenmaatschappijen die er ooit bij ons waren en andere caféactiviteiten (wipschieten, pierbollen, kaarten, …)  
Laat het ons gerust eens weten!

Tekst: Mireille Schaekers
Bronnen: Modern archief gemeente Zwijndrecht, Archief HKZB, Walter Janssens, Peter Van Den Eynde
Foto: Vincent Deleu