Het Brouwershuis / Villa Van Kemzeke op een oude postkaart.
Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum.
Het Brouwershuis is gelegen aan de St. Annaboomstraat, 48 te Zwijndrecht.
Het gebouw is nu helemaal verscholen achter een dichte aanplanting.
Rond 1905 verhuisde Cesar Van Kemseke hier naartoe. Voordien woonde hij aan de Melselestraat 32. Hij had het huis laten bouwen op de hoek van de huidige Smisstraat en de Sint Annaboomstraat met de brouwerij “Sint Anna”, waarvan hij eigenaar was. De naam van de architect van dit mooie herenhuis kon niet achterhaald worden.
In de voorgevel zien we een mooie versiering met elementen die verwijzen naar het brouwersambt: een gaffel met bierton, een schop en gersthalmen. Een gaffel is een tweetandige vork die diende om hooi of granen mee te scheppen. Gerst is een graansoort die gebruikt wordt om bier te maken. Het ontkiemende gerst (de mout) ligt aan de basis van het bier. De schop dient voor het opnemen van de hop, nodig voor de smaak van het bier. En de ton staat natuurlijk voor de wijze van opslaan en vervoeren van het bier.
De brouwerij “Sint Anna” heeft bestaan tot de tweede helft van de vorige eeuw en werd dan afgebroken om plaatst te maken voor nieuwbouw van gezinswoningen.
Net voor het uitbreken van de eerste Wereldoorlog, in augustus 1914, werden er officieren van het 18e batterij artillerie Versterkte Plaats Antwerpen ingekwartierd bij de familie van Kemzeke. De soldaten zelf lagen in de brouwerij.
In de jaren na de aanhechting van onze gemeente bij de provincie Antwerpen kreeg dit huis zelfs een telefoonaansluiting: zij hadden als nummer 58 en waren dus bij de eersten in onze gemeente om een privé-telefoon in huis te hebben.
Het huis is in de loop der jaren gerestaureerd en hierbij is het een deel van zijn geglazuurde tegels verloren maar het is op een stijlvolle manier onderhouden. Op de ongedateerde foto van het Brouwershuis hierboven, ziet men rechts van het huis nog een deel van de vroegere brouwerij.
Brouwerij Sint Anna komt ook voor in het boek van onze lokale schrijver Etienne (“Etjen”) Vanderheyden “Spuit 11 geeft modder, 1960-1961”. Dit boek kan u vinden in de openbare bibliotheek van Zwijndrecht.
De brouwerij Sint Anna en z’n eigenaars hebben een grote economische rol gespeeld in onze gemeente. We willen dit graag verder onderzoeken, maar ons zijn geen documenten of archieven gekend. Wie meer weet over deze brouwerij en z'n geschiedenis, het huis en zijn vroegere bewoners kan ons altijd contacteren via het forum of via de contactpagina van deze website. We zijn ook geïnteresseerd in de geschiedenis van de vele andere brouwerijen en café's van Zwijndrecht en Burcht.
Tekst: Mireille Schaekers.
Foto: Archief HKZB.
Bronnen: G.K. Kockelberg, telefoonboek Ratinckx, Gazet van Beveren, mevr. Linda Cleiren.