Noot: Zie ook de Foto-van-de-maand Maart 2016
De schandpaal van Burcht stond symbool voor de heerlijkheid van Burcht die over 3 graden van justitie beschikte. Het dorpsbestuur kon zowel recht spreken over wanbetalingen als over burenruzies of moord. Een van de straffen bestond uit het ‘aan de kaak stellen’: iemand werd dan aan de schandpaal vastgemaakt met het doel deze in het openbaar te vernederen. De schandpaal stond dus symbool voor ‘macht’ en ‘machtsuitoefening’.
We beschikken niet over veel gegevens over de Burchtse schandpaal. Wel weten we dat de heerlijkheid Burcht in 1687 over een schandpaal beschikte, evenwel zonder beschrijving. In 1751 liet de heer van Burcht een nieuwe schandpaal in Burcht plaatsen – een bewijs dat er nood was aan dergelijk ‘strafinstrument’. Waar hij juist stond is niet met zekerheid bekend. We moeten wel aannemen dat hij gesitueerd moet worden op een plaats waar veel volk voorbij kwam.
Na de 2e wereldoorlog werd de schandpaal bij toeval opgegraven in de tuin van de Villa Hortensia, recht tegenover de kerk van Burcht. Hij werd daar in de tuin geplaatst en staat er nog steeds. De paal bestaat uit verschillende elementen die sterk bewerkt zijn.
Gezien de symbolische en historische waarde van deze schandpaal is het aangewezen dat hij vanuit de tuin van villa Hortensia wordt verplaatst naar een meer ‘openbare plaats’ waar hij voor iedereen zichtbaar is.
Het voorstel van van de Heemkundige Kring Zwijndrecht-Burcht is dan ook, dat zou gekozen worden voor een plaats in het centrum van Burcht, dicht bij Kerk en het Kerkplein.
Best zou bij de schandpaal ook een bord worden aangebracht waarop enige toelichtingen gegeven worden aangaande deze schandpaal.
Tekst: Chris Vander Straeten.