Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum.
In 1970, bij een begrafenis, stapten we in de omgeving van het kerkhof in Burcht en ontdekten we het bestaan van een verkaveling. ‘Grond te koop’, stond er op een bordje in een veld langs de Zwijndrechtse steenweg1. Wij waren Burchtenaren en woonden na ons huwelijk in een appartement op Linkeroever, het werd tijd voor een huisje, tuintje, je kent dit wel. Hier lag de gelegenheid om naar onze ‘roots’ terug te keren. Al vlug zagen we de verkavelplannen. Keuze genoeg, alles diende nog verkocht te worden. Ons oog viel op een perceel in een rustige plaats en geen achterburen. Of op zijn minst gezegd; het kerkhof als stille achterburen. De mogelijkheid bestond ook om een mooie tuin aan te leggen. De aankoop was vlug geregeld en tijdens het bouwverlof in 1973 verhuisden we.
De omgeving
Twee woonkernen vallen op bij de oude kaarten van de 19de eeuw, het Dorp en Krabbenhoek, later wordt dit ‘t Hoekske genoemd. Ruim gezien maakt ‘het Pleintje’ nu deel uit van het ‘t Hoekske. Jaren gaan voorbij en langzaam aan breidt Burcht zich uit. In de vorige eeuw spraken we dan van drie woonkernen, het Dorp, ’t Hoekske en de Baan2.
In 1930 wordt het kerkhof rond de kerk verplaatst naar de Zwijndrechtse steenweg. Hier een foto met achteraan de open vlakte waar grote stromijten en het witte huis van ‘den hovenier’ zijn aangeduid. Naast en achter het kerkhof loopt een zandweg, ook wegel genoemd.
De wegel liep verder achter het kerkhof en doorkruiste het gebied dat werd gebruikt door de boeren. Tevens was het voor de bezoekers van het tuinbedrijf Van der Stock3 de kortste weg vanuit het dorp naar ’den hovenier’.
Een topografische kaart van rond 1960. De autostrade en Idsteinlaan waren nog niet aangelegd. De rode punten duiden de wandel- en fietsweg aan. Een hoge hoogspanningslijn doorsneed toen de omgeving. In de jaren negentig verdwenen gelukkig de hoge pylonen met hun doorhangende kabels. Als referentiepunt zie je terug de boerderij van De Rijcke, nu Aveve en ‘den hovenier’. (Kaart www.geopunt.be)
In de jaren vijftig en zestig zag ik achter het kerkhof de vogelvangers in actie4.
Tot ver in de twintigste eeuw was de vogelvangst een algemeen aanvaarde vorm van tijdverdrijf. Vogels vangen was een passie. Het werd ook wel ‘de jacht van de arme mensen’ genoemd. Zij hadden het vooral gemunt op spreeuwen. Men gebruikte grote fijnmazige slagnetten. Deze waren tot twintig meter lang en een kleine twee meter breed.
Verkaveling
Op 5 april 1966 keurt het schepencollege van Burcht5 het verkavelingsplan van de gronden goed. Tegelijk geeft men de straten een naam.
In vorige eeuw werden nieuwe straatnamen zonder overleg vastgelegd; nu worden deze afgestemd met de cultuurraad. Het werden Kraaienhoflaan, Kastanjelaan en Constant Permekeplein. Een groot stuk van de verkaveling grensde aan de Koning Albertstraat waardoor deze straat verlengd werd.
Kraaienhoflaan: de naam is afkomstig van het ‘Kraaienhof’, ooit het kasteel van de heren van Zwijndrecht en Burcht, gelegen aan de rand van de Zwijndrechtsestraat en de vroegere polder. De naam ‘Kastanjelaan’ zou verband houden met kastanjebomen rond het Kraaienhof,
De naam Constant Permeke werd toegekend aan het plein, omdat de beroemde kunstenaar in Burcht enkele jaren zijn jeugd doorbracht in een woonboot aan de Schelde, dicht bij de Kerkendam, nu Kerkstraat.
Begin 1970 werden de percelen bouwrijp gemaakt en in 1971 dienden we de bouwaanvraag in.
De ontwikkeling.
Bij mijn bouwaanvraag in 1971 hoorden foto’s van ons perceel achter het kerkhof.
Het voetpad ligt er nog niet en rechts is een stukje van de boordsteen en straat te zien.
De inrit van ’t Pleintje in 1972. Op de achtergrond de nieuwe Priba(6) en de autostrade.
Het Pleintje in 1972 met op de achtergrond ‘den hovenier’ en de autostrade.
Zie de laag hangende kabels van het hoogspanningsnet.
Het bouwen begint in 1971 en de eerste fase is de grondbemaling(7).
Hier de huizen nr 42, 43, 45 en 47 uit de Kraaienhoflaan (Foto uit 1973).
Als eerste werd in juli 1973 ‘t Pleintje nummer 5 bewoond. Zie de braakliggende grond van de percelen nummer 6 en 7.
Ook opvallend zijn de TV-antennes op de huizen van de Koning Albertstraat.
Het Pleintje in 1975 met jonge boompjes en de jongste bewoners van ’t Pleintje.
Het huis nummer 9 is ondertussen ook bewoond.
De burgemeester van ’t Pleintje.
Sooi op oudere leeftijd.We waren nog aan het bouwen maar een buurman, kwam zonder opdringerig te zijn ons regelmatig begroeten, net alsof hij de bouwwerken in ’t oog hield. Steeds bracht hij een kleurig verhaal voor zijn nieuwe geburen met zich mee. Was hij een ‘curieuze neus’ die zich met ons leven wilde bemoeien? Daar leek het in ’t begin op.
De Sooi8, zo heette hij, woonde in de huizerij van de Koning Albertstraat. Zijn tuin gaf uit op de nieuwe verkaveling, en zo moest hij maar een grachtje overspringen, om binnen de verkaveling te komen.
Sooi werkte aan de shop9 als ketelmaker. In de jaren zeventig was er permanent te weinig werk in deze branche. Daardoor was deze man regelmatig werkloos, wat zich uitte in zijn vele aanwezigheid op het pleintje.
Maar de Sooi schrikte er niet voor terug om belangeloos een helpende hand toe te steken. Hij bleek uiteindelijk zeer behulpzaam te zijn. Sooi’s verhalen en commentaar kreeg je er gratis bij.
Hij maakte zelfs dagelijks tijd vrij om met mijn hond te gaan wandelen.
In de tachtiger jaren moest Sooi verhuizen. Sooi’s huisbaas was overleden, en het lukte niet zijn huurhuis te kopen. Met spijt in ’t hart moest hij onze buurt verlaten en verhuisde naar de andere kant van Burcht10. Toch bleef hij nog steeds op het pleintje terugkeren en op zijn hulp en verhalen konden we blijven rekenen.
Omdat hij door zijn aanwezigheid en een uitgesproken commentaar over het leven, met in het bijzonder het Pleintje had, gaven we hem de ‘onofficiële titel’ van Burgemeester van ’t Pleintje.
Tot zijn overlijden, een vijftien jaar geleden, bleef ik Sooi nog steeds bezoeken.
Tandarts
Hilde Deckmijn met kleinzoon Vincent.Welke sterveling zou in de beginjaren het Pleintje kennen, laat staan het vinden in Burcht of Zwijndrecht? Geprangd in een verstopte hoek tussen de Priba en het kerkhof lag er het doodlopend straatje. Wij, pleinbewoners maakten ons daar geen zorgen over, wij leefden er rustig.
Deze rust werd wel een beetje verstoord. Meer mensen vonden de weg naar deze uithoek daar Hilde Deckmijn11 zich hier als tandarts vestigde. Van 1975 tot 1996 had zij hier haar praktijk waar heel wat patiënten van binnen en buiten de gemeente werden ontvangen.
Het Pleintje raakte bekend!
Vanaf dan was het dikwijls; Ah, het Costant Permekeplein… Daar waar tandarts Deckmijn is!
Maar nu is het: Ah… Daar waar de dierenarts Clevers is!
Spel zonder grenzen
Nummer 7 in de winter.Eind vorige eeuw was dit de naam van een populair programma op de TV. Verschillende Europese zenders streden samen om winnaar te worden in een nogal verwarrend spel tussen verschillende steden. De spanning was troef en de uitkomst nooit zeker.
Zo vergeleken wij de bouw van het huisnummer 7 met dit spel. Spannend en niet zeker van het resultaat. Al was het vooral de Sooi die alles oppookte. Hij was de nieuwsbrenger, de verslaggever en de go-between tussen de nieuwe eigenaars en de rest van het pleintje.
Een koppel uit de Rupelstreek, hij was een aannemer en wenste hier een nieuwe bouwmethode uitproberen om daarna met deze ervaring vele woningen in Afrika neer te poten.
Voor ons leken was zijn bouwmethode zeer revolutionair. De draagconstructie bestond volledig uit houten kepers. Aan de binnenzijde werd een soort gyproxplaat, toen nog niet gekend, bevestigd. De buitenzijde waren cementplaten verstevigd met een stenen granulaat. De platen waren minimaal mechanisch bevestigd, het was een soort siliconelijm12 die alles bij elkaar hield. Alleen voor de traphal werden bakstenen gebruikt. En als kers op de taart, de verwarmingsunit werd onder het dak13 geplaatst.
De bouw ging dan ook razendsnel vooruit, als snelbouw een doel was, was dit zeker gelukt.
Vlug mochten we onze nieuwe geburen verwelkomen. Man, vrouw en zoontje Donald. Maar na korte tijd was het huisgezinnetje even snel verdwenen als ze gekomen waren. Boze tongen vertelden dat de bouwheer door justitie werd nagezeten en hij met haven en goed naar Afrika gevlucht was.
Na jaren van leegstand werd de proefwoning gekocht door de ouders van de stichteres van Kraaienhofapotheek. De nieuwe eigenaars renoveerde het huis en plaatsten een garage in baksteen. De oudere bewoners overleden in deze afgeleefde woning.
De lijm weerstond de tand des tijd niet en ook de moderne verwarming had al lang de geest gegeven zodat de revolutionaire villa ondertussen rijp voor sloping was.
De woning werd vervangen door een mooie moderne villa wat een upgrade aan ’t Pleintje gaf (Foto Lieve Van Pelt).
De eerste generatie kinderen op ’t Pleintje.
Het pleintje is steeds een speelplein voor onze kinderen geweest. Velen hebben er leren fietsen. Het grootste aantal kinderen dat ik ooit telde waren er meer dan twintig. De achtergebleven foto’s zijn een mooie herinnering.
1975. Jan Clevers, Ann Van Pelt, Pieter Clevers, Isabelle Van Pelt, Geert Van Pelt met hond.
Voetballers in 1978. Gert Spaepen, X, Pieter Clevers, Geert Van Pelt en Koen De Gaeve.
Fietsers in 2006. Vincent Clevers, Sep Sels, Silke Clevers en Sien Sels.
In 2020. Onder, Ümit en Cas. Boven, Malik, Murad en Wout.
Het Kraaienhofcomité.
In de beginjaren bij de uitbouw van onze verkaveling waren er in de Kraaienhoflaan wel wat actieve bewoners. Zij namen verscheidene mooie initiatieven om de geburen bij elkaar te brengen. Zo werden buurfeesten en winterdrinks op het Pleintje gehouden. Rond het Sinterklaasfeest werden onze (klein)kinderen verrast met snoepgoed.
Zwartepieten worden ook ouder en daardoor werd het comité na vele jaren vervangen door een nieuwe ploeg welke de initiateven bleven verder zetten. Spijtig genoeg hebben de opvolgers nu ook de handdoek in de ring gegooid. Hun inzet en onvergetelijke initiatieven verdienen ons respect.
Heel de wijk kwam op ‘t Pleintje mee feesten (Foto comité).
Zwartepieten in 2014. Kristof Byl, Arno Beirinckx, Bruno Byl en Filip Beirinckx.
De nummering van ’t Pleintje.
Kaart met de nummering (www.geopunt.be).Waarom is er geen nummer 1 en 2 op ’t Pleintje?
Samen met nummer 3 was deze plaats voorzien voor een gesloten bebouwing, met links en rechts, twee open bebouwingen, zoals aan de andere zijde, de nummers 8, 9 en 10.
Toen Pol Van Pelt en zijn echtgenote Min Bijl naar een bouwgrond in Burcht zochten, groot genoeg voor een villa was dit in onze verkaveling niet meer te vinden. Met wat rondvragen en lobbyen mocht het verkavelingsplan aangepast worden onder voorwaarde dat de geburen akkoord waren. Zo geschiedde het en het nummer 1 en 2 werd daardoor nooit gebruikt.
Het uitzicht na vijftig jaar.
Tekst: Jan Van Pelt
Foto’s: Google maps, Jos Bettens, Pieter Clevers, het Kraaienhofcomité, Marc Vanremoortere,, Lieve Van Pelt, Jan Van Pelt.
Noten:
1 Nu Zwijndrechtsestraat.
2 De Baan, hier wordt de huidige Heirbaan bedoeld, het meest zuidelijk kreeg ook de naam van ‘Boulevard’.
3 Voor dit tuinbedrijf werd in de volksmond de naam ‘den hovenier’ gebruikt. Nu is Oh’Green er gevestigd.
4 Ref. Zie ook ons Jaarboek 2021.
5 Slechts in 1977 kwam de fusie met Zwijndrecht tot stand.
6 De Priba opende in 1972, daarna werd de naam Grand Bazar en vervolgens Carrefour.
7 Bronbemaling is een proces waarbij op verschillende plaatsen grondwater wordt opgepompt en via een leiding wordt afgevoerd, om plaatselijk en tijdelijk de grondwaterspiegel te verlagen. (Wikipedia)
8 François Van Havenbergh
9 Scheepsherstelling in Antwerpse haven.
10 Hij woonde in een sociale woning in de Veldstraat.
11 Moeder van Pieter Clevers, nu dierenarts.
12 Siliconenlijm was toen nog onbekend.
13 Toen revolutionair, nu een veel gebruikte methode.