Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum.
In het portretje van augustus 2016 en dat van september 2021 werd er gesproken over het Gildenhuis te Zwijndrecht en De Vrede-Sint Maarten te Burcht. Beide nu verdwenen gebouwen waren het hart van de plaatselijke katholieke actie. Aan de andere zijde van het ideologische gedachtengoed waren er de Volkshuizen van de socialistische partij. Leopold Biesbroeck was zo’n socialist ‘van bij ons’.
In 1894 werd Leopold Biesbroeck te Temse als ‘voorkind’ en enig kind geboren in een arbeidersgezin. Zijn moeder was dienstbode en naaister. Op 12-jarige leeftijd zat z’n schooltijd erop en ging hij werken als leerling-smid. Het is niet geweten wanneer of waarom hij vanuit Temse, toen nog een gemeente met veel maritieme industrie, naar Antwerpen kwam wonen. In 1913 huwde hij te Antwerpen met de Zwijndrechtse Carolina Van Gaever, een dagbladverkoopster. Ten tijde van hun huwelijk woonden ze nog aan de Haarstraat 11 te Antwerpen maar voor 1921 komen zij naar Vlaams Hoofd, aan de Geniestraat 19, wonen. Biesbroeck stelde zich kandidaat voor de BWP (Belgische Werkliedenpartij, nu Vooruit) bij de gemeenteraadsverkiezingen van Zwijndrecht van 21/11/1921 en werd verkozen. Hij pleitte als gemeenteraadslid onder andere voor de vervlaamsing van de toenmalige Hogeschool, nu universiteit, van Gent. Deze eis sprak hij uit als voorwaarde tot de aanvaarding van de nieuwe provinciegrens die er in 1923 aankwam. Dit voorstel werd echter weggestemd.
Omdat Vlaams Hoofd bij wet van 19.03.1923 aan de stad Antwerpen werd gevoegd, moest Leopold Biesbroeck zijn functie als gemeenteraadslid van Zwijndrecht opgeven. Hij zou in 1929 echter opnieuw gekozen worden, nu als gemeenteraadslid voor de BWP bij de stad Antwerpen. Intussen had hij op persoonlijk vlak zeker niet stilgezeten want hij studeerde in 1927 bestuurswetenschappen aan de Arbeidershogeschool (waarschijnlijk te Brussel daar deze toen van socialistische strekking was). Nog later haalde hij het diploma van maatschappelijk assistent aan dezelfde school te Brussel
Op 25.01.1932 legde Biesbroeck de eed als gemeenteraadslid af, bij de stad Antwerpen deze keer. Hij hield zich bezig met de onteigeningen die toen aan de gang waren op Vlaams Hoofd. Hijzelf was met vrouw en dochter zelf al moeten verhuizen naar de Geniestraat 11 omdat z’n vorige woonst dat jaar afgebroken zou worden. Vele gezinnen die op Vlaams Hoofd woonden in die tijd riskeerden hetzelfde lot doch de minder begoeden hadden het moeilijker. U leest er in ons jaarboek 2023 meer over.
Omdat de onteigeningswerken op Vlaams Hoofd verder doorgingen, verhuisde Leopold Biesbroek met z’n gezin naar Burcht en ging daar aan de Koning Albertstraat 42 wonen.
Ons Huis, vlak voor de afbraak.Hij stelde zich in 1933 te Burcht voor als kandidaat voor de BWP bij de gemeenteraadsverkiezingen en raakte verkozen. Dat jaar zou hij samen met negen andere kameraden een samenwerkende maatschappij stichtten waarvan Biesbroeck hoofdaandeelhouder was. Een aandeel kostte toen 100 Belgische frank wat toen veel geld was. Het was de bedoeling om een eigen lokaal aan te kopen. Tegen 1935 was er genoeg kapitaal voorhanden om café ‘De Smis’ aan de Antwerpsesteenweg 11 te kopen met Leopold Biesbroeck als borgdrager. Het lokaal werd officieel ‘Ons Huis’ genoemd, officieus als ‘Het Volkshuis’.
Ondertussen was Biesbroeck weer aangesteld als effectief lid bij de provincieraad Antwerpen en was hij aan de slag als bemiddelaar bij het socialistische verbond voor de metaalarbeiders. Zo probeerde hij bijvoorbeeld te bemiddelen in een loonconflict te Sint Niklaas toen daar de loodgieters en de zinkarbeiders staakten.
Te Burcht hoopte hij in 1933 op een zetel als schepen in een coalitie tussen katholieken en socialisten doch dit kwam er toen niet van. Maar, zo stelde hij, “We zullen met u samenwerken om Burcht te doen floreren”. In 1939 was Biesbroeck lid van de Passieve Luchtbescherming. Wat zijn rol in de gemeente was tijdens WO2 is tot nu toe niet gekend.
Bij de eerste gemeenteraadszitting na de bevrijding, in 1944, was hij opnieuw als gemeenteraadslid aanwezig. Een jaar later werd hij ingezworen als schepen en weerom als effectief lid van de Antwerpse provincieraad. Leopold Biesbroeck was een bezige bij: hij bleef al z’n werkende jaren aan de slag als onderhandelaar bij stakingen in de Antwerpse metaalnijverheid (bijvoorbeeld in Schoten en Merksem) en zetelde vanaf 1948 in het paritair comité van de metaalarbeiders. Te Burcht zou hij ijveren voor een betere watervoorziening. In 1947 begon men met het aanleggen van de waterleiding.
De fanfare De Scheldezonen aan het ChurchillpeinLeopold Biesbroeck nam doorheen z’n leven binnen de socialistische beweging nog heel wat mandaten op. Zo werd hij onder andere vakbondsmilitant, secretaris van de provinciale metaalwerkersbond en later lid van de Centrale der Metaalbewerkersbond van België. Hij was werkrechter en zat in de raad van bestuur van het vroegere preventorium Hickendorf te Westmalle. In Burcht was hij de voorzitter van de socialistische fanfare ‘De Scheldezonen’, verkoper van ‘De Volksgazet’ en beheerder van het Volkshuis aan de Antwerpsesteenweg. Hij zat in totaal 31 jaar in de Antwerpse provincieraad en was daar lid van de commissie voor openbare werken en openbare gezondheid.
Leopold Biesbroeck overleed te Antwerpen in het Stuyvenbergziekenhuis op 12.11.1964 en werd burgerlijk begraven te Burcht.
Helaas ging bijna heel het archief van de socialistische beweging in onze beide deelgemeenten verloren toen het Volkshuis te Burcht in augustus 2014 getroffen werd door een overstroming. ‘Ons Huis’ werd al enkele jaren geleden afgebroken. Er verdween zo veel archiefmateriaal Weet u meer? Laat dan niet na ons te contacteren!
Tekst: Mireille Schaekers
Foto’s: Guido Weyns en Kayah Kowalska
Bronnen: www.odis.be (fiche Leopold Biesbroeck), www.rondreisdoorwestmalle.be/hickendorf.htlm, gemeentearchief Zwijndrecht, François Van Kerckhove en Gerard van Avondt