Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum.
Van ‘boerke uit het Waasland’ tot sociaal bewogen prof en kinderarts.
In 1922, een jaar voor de annexatie van Zwijndrecht, Burcht en het Vlaams Hoofd door de provincie Antwerpen verhuisde het gezin Clara – Rabauw van het Vlaams Hoofd naar Burcht. Ze vestigden zich aan de Antwerpsesteenweg 2141. Later vinden we het gezin terug op huisnummer 202 in dezelfde straat2, terwijl ergens anders ook ‘Chaussée de Zwyndrecht’ wordt vermeld. Vader Raoul Clara , geboren op 18.08.1890 in Binche, was kleermaker. Moeder Julia Rabaey werd op 16.03.1895 in Vlissegem geboren. Het gezin had 4 kinderen – Andre , Robert, Roger en Pierre, in die volgorde.
Robert Clara werd geboren op 26 juli 1923.
Bij de Zusters Maricollen. Robert, toen 6 jaar op de eerste rij, tweede van links.
Foto 06/07/1929.
De broers Pierre, Roger, Robert en AndréRobert en zijn broers begonnen hun schoolse opleiding als kleuter bij de zusters Maricollen in de Kloosterstraat. Later vinden we hen terug in de Broedersschool, aan het Kerkplein.
Indrukwekkende loopbaan
Robert bleek al in de lagere school een leerknobbel te hebben en dus stuurden zijn ouders hem naar het Antwerpse Atheneum voor zijn middelbare studies. Na zijn humaniora besloot hij geneeskunde te studeren aan de Rijksuniversiteit Gent (1949) en werd tot 1953 voltijds assistent van Prof. Dr. C. Hooft, diensthoofd KIndergeneeskunde en volgde daarna nog opleidingen aan de Universiteiten van Heidelberg en Göttingen. Van 1954 tot 1973 werd hij dienstoverste van de kinderafdeling in het St. Mariagasthuis in Berchem (Antwerpen). Bij de oprichting van de Universiteit Antwerpen in 1973 volgde zijn benoeming als hoogleraar Pediatrie en adjunct-diensthoofd Kinderziekten aan het Algemeen KInderziekenhuis Good Engels (Antwerpen). Van 1976 tot 1988 was hij er dienstoverste. Van 1979 tot 1983 werd hij rector van de Antwerpse Universiteit. Van 1988 tot 1992 was hij algemeen voorzitter van het gemeenschappelijk bureau van de Universiteit Antwerpen.
In zijn vakgebied doet hij navorsingswerk over stofwisselingsziekten, immunologie e.a.
Sociaal bewogen vrijzinnig man
Hij was ook een sociaal bewogen arts die o.m. als voorzitter van de Gezondheidsraad Antwerpen ook onderzoek deed naar de gevolgen van roken bij kinderen, preventie bij tandbederf en de situatie van kinderen van gastarbeiders. Hij maakte een uitvoerige studie over de loodvergiftiging bij kinderen in Hoboken, die in de nabijheid van Umicore – de ‘loodfabriek’- woonden. Een vraagstuk dat nog steeds niet opgelost is.
Zeer belangrijk is ook de rol die hij speelde in het onderzoek naar kindermishandeling. Hij was in 1979 oprichter van het Antwerps Vertrouwenartscentrum, dat nog steeds erg actueel is.
Maar ook buiten zijn vakgebied was hij actief en werkte hij mee aan de verbetering van de artsenopleiding, de reorganisatie van de ziekenhuisgeneeskunde, de ethische discussie rond euthanasie en vele andere thema’s die van ver of dichtbij de medische sector raakten.
Als sociaal bewogen vrijzinnige ging hij geen uitdaging uit de weg. Hij verzette zich als eerste Vlaamse rector tegen de atoombewapening die in de jaren '80 van vorige eeuw de maatschappij beroerde. Hij vond de 2 miljard frank die per dag uitgegeven werd aan bewapening krankzinnig. De kostprijs om pokken volledig uit te roeien bedroeg minder dan de kosten van 6 uur bewapeningswedloop. Dr Robert Clara marcheerde dan ook consequent mee in de grote anti-rakettenbetogingen die in ons land gehouden werden3.
Hij brak ook meermaals een lans om de overconsumptie van geneesmiddelen aan banden te leggen. Als gerenommeerd lid van de artsengroep weigerde hij de commerciële toer op te gaan. Dat bracht hem dikwijls in dispuut met meer traditioneel denkende collega’s . Zo joeg hij in 1980 twee Leuvense cardiologen tegen zich in het harnas door te verklaren dat in de Verenigde Staten nogal wat overbodige hartoperaties werden uitgevoerd en dat dit bij ons dezelfde kant dreigde op te gaan. ‘Het boerke uit het Waasland’ , zoals hij zichzelf noemde , nam zelden een blad voor de mond4.
Op politiek vlak nam hij zijn verantwoordelijkheid en zetelde hij in de periode 1977-1982 in de Antwerpse gemeenteraad voor de socialistische partij (BSP).
Boerke van het Waasland in weer en wind
Door zijn actieve lidmaatschappen in tal van wetenschappelijke en sociale verenigingen en instellingen – waarvan de lijst te lang is om in het kader van dit portretje volledig te vermelden – draaide dokter Clara soms werkweken van 70 à 80 uur. Toen zijn mandaat van rector in 1983 afliep verklaarde hij nu wat meer tijd te hebben om te lezen (‘graag en veel’), om zich te verdiepen in geschiedenis (‘boeit me des te meer nu ik zelf ouder word’), muziek beluisteren en ontdekken (‘de klassieken tot Mahler en een streepje Ravel’) en zeilen. Voor dat laatste trok hij in de weekends naar het Zeeuwse Veerse Meer. Ooit zeilde hij via de Azoren naar Engeland. Als kleine jongen opgegroeid in een Scheldedorpje zal hij de microbe daar wel meegekregen hebben.
Dr. Robert Clara overleed op 19 augustus 2000. Als we de rouwbetuigingen er op nalezen dan wordt Robert Clara niet alleen geprezen om zijn grote medische kennis en sociale bewogenheid, maar herinnerde men hem ook als een aimabel mens, niet enkel voor zijn familie, maar ook voor de vele medewerkers.’ Iemand die nooit op zijn tippen is gaan staan’ volgens Freddy Adams, zijn voorganger rector van de UA. Hij was gehuwd met Else Wittocx en had 2 dochters, Anne en Kristine en hij was opa van 2 kleindochters.
Dr. Robert Clara met echtgenote Elsa Wittocx - foto uit 1998
In Burcht was Dokter Clara in vele gezinnen vooral bekend als kinderarts. Pas later besefte het grote publiek de enorme rol die deze man van eigen bodem gespeeld had binnen de ruimere maatschappij. In 2005 werd in de Zwijndrechtse deelgemeente Burcht een straat naar hem vernoemd, een paar stappen verwijderd van de plaats waar zijn ouderlijk huis zich bevond.
Dr. Robert Clarastraat te Burcht, gelegen naast het Dammeke.
Tekst: Robert Embrecht
Bronnen:
Bij de samenstelling van dit portretje mochten we gebruik maken van documenten en foto’s uit het familiearchief.
Kiezerslijst Gemeente Burcht 1923 (Noot 1).
Kiezerslijst Gemeente Burcht 1945. We moeten er rekening mee houden dat Antwerpse- en Zwijndrechtsesteenweg van naam wisseleden tijdens het interbellum, zodat wellicht ook de huisnummers dienden aangepast (Noot 2).
Artikel De Morgen 26.08.2000, J-P Mulders (Noot 3).
Idem (Noot 4).