Portretje Maart 2022: Marguerithe Masson

Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum.

Er komt een nieuwe straat in Zwijndrecht. Deze zal getrokken worden over de terreinen waar vroeger het strijkatelier van De Regenboog te vinden was, opzij van de Pastoor Coplaan 38. Deze nieuwe straat zal vernoemd worden naar Marguerithe Masson, een dame uit onze gemeente.

Marguerithe Masson werd op 5 december 1899 op Vlaams Hoofd in Zwijndrecht geboren. Vlaams Hoofd werd op 1 april 1923 overgedragen aan de stad Antwerpen en kent u nu beter als Antwerpen-Linkeroever. De kleine Marguerithe was het enige kind in het gezin. Haar ouders baatten aan de Sint Annakaai 11 een café-restaurant uit: ‘In ’t Nieuw Antwerpen’. Moeder Maria Clementina Geleyn had het vier maanden per jaar, tijdens wat we nu de toeristische periode zouden noemen, erg druk in het mosselrestaurant. Vader Leopold Corneel Masson hielp mee in de zaak maar verkocht daarnaast nog steenkool, dé bron voor huisverwarming in die tijd, én leren schoenen. Toen werden schoenen nog op maat gemaakt!
De zaken draaiden goed en het was best druk om alles geregeld te krijgen. Om de best mogelijke opvoeding voor hun dochter te garanderen, ging Marguerite op pensionaat te Oudenaarde en dit vanaf haar derde levensjaar. Nadien zou zij verder studeren aan de school van de Zusters Kindheids Jesu te Hasselt. Ook daar verbleef ze op internaat. ’t Waren andere tijden….

Als leerkracht op de meisjesschool (tussen 1918 en 1922), met meer dan 40 leerlingen in de klas.

Na het afronden van haar studies ging Marguerithe aan de slag als lerares aan de meisjesschool te Zwijndrecht-Dorp, nu beter gekend als De Krinkel. Het eerste jaar dat ze les gaf, zaten er maar liefst 56 meisjes in haar klas. Ze zou echter niet lang lesgeven want in 1922 huwde ze met Alfons Dassen, een militair bouwkundige. En zo was dat toen: als gehuwde vrouw ging je niet buitenshuis werken. Het jonge koppel ging inwonen bij de ouders van Marguerithe aan de Statiestraat 41, na hernummering werd dit Statiestraat 47 en is bij u misschien beter gekend als het adres van de vroegere interieurzaak Lambrechts-Drieghe. In de jaren ’30 van vorige eeuw verhuisden ze naar een nieuw gebouwd huis aan de Fortlaan 5.

Marguerithe Masson had een druk sociaal leven: zij kende iedereen en iedereen kende haar. Mensen uit verschillende lagen van de Zwijndrechtse bevolking kwamen bij haar langs. Ze kwamen om materiële hulp vragen, om na te vragen of er hoop op een werkplek was, vroegen haar om mee te helpen in de parochie en bij andere maatschappelijke acties. Ze was zeer betrokken maar deed dit geëngageerde werk zonder aandacht te trekken.
De deur stond letterlijk voor iedereen open. Tijdens de moeilijke jaren 1940-1945 stelde zij bijvoorbeeld haar huis open voor de opvang van personen in nood. De kelder van het huis diende als schuilkelder tijdens de bombardementen.

Met de Samaritanen op bezoek in 't klooster. Marguerithe Masson staat uiterst links (jaar onbekend).

Na de Tweede Wereldoorlog werd in onze gemeente de lokale afdeling van het Rode Kruis opgezet door haar echtgenoot. Sociaal voelend als ze was, zou Marguerithe Masson de ‘Samaritanen’ stichtten. Nu kennen we dit als het Jeugd Rode Kruis. Er werden cursussen ingelegd: er werden verbanden aangeleerd,, hoe de eerste zorgen toedienen in geval van nood, hoe gewonden vervoeren, hartmassage en mond-aan-mondbeademing uitvoeren en nog veel meer. Zij was zelf lesgeefster. De praktische kennis werd nadien getest in een soort van hindernissenparcours, uitgewerkt door het provinciale comité van het Rode Kruis, in het Antwerpse Stadspark. Tot voor het begin van de corona-crisis in 2020 gingen deze cursussen nog altijd door.
De Samaritanen, in uniform en steeds vergezeld van hun stichtster, bezochten ook dames die net bevallen waren, gingen langs bij personen die aan het herstellen waren van een ziekte, of een ingreep, bij mensen in nood en brachten ook nieuwjaarskadootjes aan de ouderen van dagen in ’t klooster zoals het woonzorgcentrum toen genoemd werd.

Bij de Vlaams Kermis bij de uitbreiding meisjesschool. U herkent onder meer meester Machutus Bernaers, mr. Dassen en Marguerithe Masson (jaar onbekend)

Nog later, in de jaren ’60, zou Marguerithe het Marialegioen stichten. Dit was een groepering van katholiek geïnspireerde personen die deels het sociale luik van de Samaritanen zou overnemen. Als privépersoon zou ze in de jaren ‘70 meehelpen bij de Vlaamse kermis die diende om de uitbreiding van de meisjesschool te helpen sponsoren.

Marguerithe Masson overleed in 1989. Een straat naar haar vernoemen is een eerbetoon aan deze stille kracht.

Weet u meer over Marguerithe Masson, de Samaritanen of het Marialegioen en hun activiteiten? Hebt u nog documentatie of informatie over mevrouw of over deze verenigingen? Herkent u iemand op de foto's? Laat het gerust weten via het forum of de contactpagina op onze website of de brievenbus aan Kaaiplein 29.

Tekst: Mireille Schaekers
Bronnen: Marc Dassen en Lieve De Vijlder (orale geschiedenis), bevolkingsregister Zwijndrecht (1921-1930)
Foto’s: Privé-archieven Marc Dassen en Lieve De Vijlder