Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum.
Aan de Statiestraat 46 staat een mooie, oudere woning. Wij kennen dit nu als ‘bij Georgie’ of ‘bij den drukker’. Maar dat is niet altijd zo geweest. Hier woonde vroeger Isidoor Van Proeyen, smid van beroep, met zijn gezin.
Het pand werd gebouwd in 1922. Bouwheer was Camillus Verhelst die toen zijn zaak aan de Verbrandendijk had. Het huis Van Proeyen kreeg toen het huisnummer 22 mee. Zoals gewoonlijk in die tijd was er géén badkamer voorzien en stond de WC buiten het huis. Voor een dringende behoefte moest men het huis uit, de koer over en naar het toilet dat binnenin het magazijn lag. Op de eerste verdieping vond men 4 slaapkamers. Het huis zelf werd opgebouwd in een rustige en evenwichtige stijl.
Op het gelijkvloers, aan de straatkant, werd er een winkel in ijzerwaren uitgebaat. Maar wat deed een smid toen eigenlijk en wat kon hij verkocht hebben?
Volgens de definitie van het beroep bij Van Dale is het iemand die metaal bewerkt. Dat is het vak te kort doen want er zijn verschillende specialiteiten binnen de smederij. Zo was er een grofsmid, een koperslager, een edelsmid, een hoefsmid, een slotenmaker en nog veel meer. Misschien kent u een smid enkel als iemand die hoefijzers en nagels smeed om paarden te beslaan maar er was dus meer diversiteit dan gedacht binnen de smedenvakgebied.
Isidoor Van Proeyen was dus een grofsmid. Dit hield in dat men in de smidse ploegen, harken, zeisen en zo meer kon kopen. Het is nu nog moeilijk voor te stellen maar voor een dorp als Zwijndrecht waarin voorheen vooral aan landbouw gedaan werd, was de smid van groot belang. Hij verkocht de landbouwers nieuw materiaal maar kon dit ook repareren.
Voor de tonnenmaker was hij onmisbaar doordat de smid eveneens zijn gereedschap maakte en/of herstelde. En ja, er was een tonnenmaker in Zwijndrecht: De Decker die aan Dorp West 74 (nu het lokaal van Ippon, de judo- en ju jitsuclub) woonde en werkte. Hij maakte de biertonnen voor de lokale brouwerijen. Rond die tonnen zaten duigen, metalen banden die vastgeklonken waren met nagels. Op Vlaams Hoofd was er veel riviergebonden nijverheid maar verder op de linkeroever van de Schelde was er geen smid in de onmiddellijke omgeving. Het zou dus kunnen dat smid Van Proeyen in geval van schade aan bijvoorbeeld het roer, het anker of de ankerketting hier z’n talenten moest inzetten. Ook schoenmakers kreeg hij over de vloer want voor nagels kon men ook bij een smid terecht. Nu worden schoenzolen gekleefd; vroeger werden deze er in genageld. Een smid maakte sloten; zowel hangsloten als deursloten én de bijpassende sleutels. En wie heeft er nu géén slot op de voordeur staan? En al de mooie huizen van bij ons, die nu al lang terug afgebroken werden, hadden prachtige smeedijzeren hekken, balkons, windhaantjes en zo meer.
Een smidse werd al gauw ook teruggevonden in nabijheid van een fietsenwinkel. De fietskaders waren immers niet uit het nu gangbare aluminium of carbon gemaakt, maar wel uit staal. Bij een kaderbreuk kwam een smid dus goed van pas.
Het bestuur van de Vlaamse kermis in Zwijndrecht 1926.
Isidoor Van Proeyen is de vierde persoon in de bovenrij.
Huis Van Proeyen stamt dus uit 1922. De voorgevel lijkt nog sterk op de plantekening. Enkel de deur en de ramen werden vervangen door nieuwere materialen. Het lijkt er op dat de muur tussen het vroegere salon en de winkel en die tussen de salon en het bureel weggnomen werden om zo een ruimer winkeloppervlak te creëren. De oude zandstenen ornamenten boven de ramen zijn gebleven. De houten goten hangen er een beetje triest bij maar ja, ze zijn dan ook bijna 100 jaar oud. De tijd deed z’n werk maar toch is dit handelshuis redelijk mooi bewaard gebleven. Samen met de huizen die links en rechts staan, vormen ze een mooi geheel. Het verhaal van deze huizen is stof voor een later portretje.
Tekst: Mireille Schaekers
Plan: Gemeentearchief Zwijndrecht
Foto: Chris Vander Straeten