Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum.
Op de hoek van de Sint Annaboom- met de Melselestraat en juist over de Smisstraat staat er een klein huisje met een aparte bouwstijl. Vergis u niet: dit huis staat reeds op één van de oudst gedocumenteerde plaatsen van Zwijndrecht. Op de Ferrariskaart uit 1777 stond er al bewoning ingetekend op deze plaats. Er stonden 3 gebouwen op het perceel dat geflankeerd werd door akkerlanden, omzoomd met hagen. Het zou kunnen dat het toen al om meidoornhagen ging. Deze hagen werden aangelegd door het in elkaar vlechten van meidoornstruiken. De doornen aan de struiken waren scherp genoeg om moeskopperij te voorkomen. Het vlechten van zulke hagen was een wijdverspreide landbouwmethode in onze streken.
Enkele jaren later, in 1782, tekende Petrus Stynen, beëdigd landmeter in keizerlijke Oostenrijkse dienst, een ‘Caerte en Metingboek van de Parochie en de Heerelykhede van Swyndrecht, Land van Waes’. U ziet hiervan een uittreksel met een kaartje. Zoals u kan zien, want het staat op de kaart aangeduid, was de Sint Annaboomstraat een gekasseide straat . De straat was namelijk deel van een netwerk van tolwegen. Het vervoer kwam langs het perceel waarop het huisje, onderwerp van dit portretje, gelegen was. Deze bewoning lag in de wijk Capellen Cauter en droeg toen het nummer 275. Aangezien de kaart die Stynen tekende een kadasterkaart was, kan u lezen dat het toen kadastraal gekend stond als perceel 892. Het ging om “een huysinghe met hofland en bosch, groot 292 roeden.”
Raymond De Groodt, de geschiedkundige met Zwijndrechtse bindingen, noemde het in 1925 al “Hofstede Van Kemzeke, het schoonste ouderwetsch huis van Zwijndrecht”. In 1905 had de familie Van Kemzeke de Blauwe Hoeve verlaten om dichter bij de dorpskern de boerderij en brouwerij verder te zetten. Gelukkig beschreef Raymond (maar zonder bronvermelding) ook wie er voor de familie Van Kemzeke op dit stukje Zwijndrecht woonde: “Als eigenaars vinden wij vermeld: de weduwe Ferdinand De Brabandere, Boudewijn Van Esbeke, dezes zoon Gillis Van Esbeke. Den 9den december 1789 werd deze hofstede aangekocht mits 5000 gulden door Jan-Baptist De Roeck tegen François-Ludovicus Van Esbeke, licentiaat in de medicijnen en broeder Judocus Van Esbeke, de familie Tassyns, de familie Van Kemzeke.” De Groodt vermeldde verder ook de naam van de weduwe Ferdinand De Brabandere. Deze stond vermeld in een notariële akte verleden voor notaris Dansaert op 23 september 1676. Haar naam was Johanna De Leeuw. Wie er tussen 1789 en 1905 allemaal op de boerderij heeft gewoond is tot nu onbekend.
Het stuk grond was 292 roeden groot en in onze oppervlaktematen komt dit overeen met 4337 m2 of bijna een halve hectare. Het perceel werd betaald in Brabantse Guldens. In 1925 was 1 Brabantse gulden gelijk aan bijna 11 toenmalige Belgische franken of nu bijna 25 eurocent. Dat lijkt nu belachelijk weinig; een huis met grond en bos aan te kopen voor 1250 € maar dan rekent u de inflatie over een periode van 230 jaar er niet bij.
Op geopunt.be kunt u de Popp-kaart voor Zwijndrecht uit 1844 bekijken. Daar ziet u dat er een voetpad langs het perceel liep; altijd handig om van huis uit de akkerlanden te bereiken. Het voetpad werd bij Popp aangeduid als “Sentier 6” en zou later de Brouwerijstraat genoemd worden. Nog later, na de Tweede Wereldoorlog werd het de Ferdinand De Deckerstraat. Aan de overkant van de Sint Annaboomstraat zou dit de Smisstraat worden. Vanaf 1905 kwam de familie Van Kemzeke met vader Floribert als pater familias er dus wonen. Volgens het bevolkingsregister was hij landbouwer. Henri Van Kemzeke hield op hetzelfde adres een grote boerderij en een gemengd landbouwbedrijf. Volgde hij misschien zijn vader op en nam hij de erf over? De boerderij en het woonhuis werden beetje bij beetje verbouwd. Nog later werden de gronden van de boerderij verkaveld, de gebouwen werden afgebroken tot er alleen het huidige huisje overbleef. De laatste bewoner, gehuwd met een dochter uit de familie Van Kemzeke overleed bijna 2 jaar geleden en het huis kwam leeg te staan. De toekomst ervan blijft onzeker maar het is in maart van dit jaar als bouwkundig erfgoed erkend.
Weet u meer over deze vroegere boerderij Van Kemzeke? Laat het ons gerust weten via het forum!
Tekst en foto: Mireille Schaekers
Bronnen:
- Raymond De Groodt, “Geschiedenis van Zwijndrecht en het Vlaamsch Hoofd, herdaan in 5 exemplaren door Georges K. Kockelberg”, 1982, archief Heemkundige Kring Zwijndrecht Burcht.
- www.geopunt.be voor Ferraris- en Popp-kaarten van Zwijndrecht.
- https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten?tekst=zwijndrecht&pagina=5
- Jeugdherinneringen wijlen Robert Oosterlinck.