Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum .
Burcht, zoals elk dorp in vroegere tijden, kende een flink aantal cafés. In het straatbeeld van vandaag zijn daar nog veel sporen van overgebleven. Zo kan men in de Kazernestraat aan nummer 14-16 nog ‘Café West-Vlaanderen, bij Miel Tamboer’ lezen op de voorgevel.
Wie was Miel Tamboer dan wel en wat komt de provincie West-Vlaanderen in Burcht doen?
‘Miel Tamboer’ was op het gemeentehuis gekend onder de naam Emiel of Emile Forment. Hij werd op 14 februari 1881 geboren in Bossuit (nu deelgemeente van Avelgem, West-Vlaanderen) als 8ste in een rij van 11 kinderen.
Daar woonde hij met zijn echtgenote, Emma Maria Sulmont, en hun 5 kinderen aan de Dorrestraat 7. Deze straat ligt niet ver van de Schelde die ginds, net als bij ons, een grens uitmaakte. Bij ons was de Schelde de grens tussen Brabant en Vlaanderen en later tussen de provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen. In Bossuit is ze de grens tussen de provincies West-Vlaanderen en Henegouwen, tussen het Vlaamse en het Waalse gewest én tussen de twee belangrijkste taalgroepen in ons land.
De familie Forment zou afkomstig zijn uit Noord-Frankrijk, uit de streek rond Roubaix. Zowel Emiel Forment als zijn echtgenote spraken frans en zouden thuis deze taal nog spreken toen ze in Burcht woonden.
Waarschijnlijk is de familie Forment rond 1912 naar Burcht afgezakt in de hoop op beter werk. Hier aangekomen woonden zij eerst aan de Bekafstraat 10/3. Deze straat kent u nu als de Zwijndrechtsestraat. Het huisnummer wijst er op dat ze ofwel in een achterhuis woonden of dat er een soort van beluik op dit adres te vinden was. Emiel kon aan de slag als fabrieksarbeider maar zou later aan de haven gaan werken.
In het jaar dat de familie Forment het café betrokken, werd hun straat Kazernestraat genoemd. Dat moet dus gezocht worden tussen 1923 - wanneer de pontoniers hun intrek namen in de vroegere linoleumfabriek - en 1936 - eerste kaart in ons bezit waarop de Kazernestraat expliciet vermeld staat. De wijk noemde men vroeger ‘de Krabbenhoek’. In Zwijndrecht kende men ook zo’n plaats. De naam verwees naar een plaats waar financieel minder begoeden woonden.
Elke dag liep Miel Tamboer over de Scheldedijk tussen Burcht en Antwerpen naar ‘de sjop’ in de hoop er die dag werk te vinden. Het café stond dan wel op zijn naam maar eigenlijk was het zijn vrouw Emma Maria die de pinten tapte. De inkomsten van dit café waren zeer nodig aangezien Emiel soms maar 10 Belgische franken per week verdiende. Geen vetpot en dat met vier kinderen in huis!
De cafégangers konden een pint komen drinken van zodra de sleutel van de deur ging en tot ze weer in het slot ging. Vaste openings- en sluitingsuren bestonden er toen nog niet en sluitingsdagen al helemaal niet. De café was eigenlijk best groot. De huidige deur was toen ook al de inkom. De dorstige mens kwam direct in de gelagzaal, die over huisnummers 14 en 16 lag. Wie achter de toog stond, kon steeds de klant zien binnenkomen. De toog stond immers net tegenover de deur. Er werd niet aan cafésporten gedaan. Wie op de wip wou schieten, kon hiervoor aan de overkant terecht, bij Kennes in ‘Ons Vermaak’.
Op de achterliggende koer van café ‘West-Vlaanderen’ stond een toilet en 2 urinoirs (ook gekend als ‘pissijnen’). Op die koer stonden, naast een duiventil, ook nog 2 zeer kleine woninkjes. Daarin woonden een vader (het rechterhuisje op de koer) en een dochter (het linkerhuisje op de koer). In het begin was het café nog geen eigendom van de familie Forment. De toenmalige eigenaar was brouwer Van Goethem. Welke telg van deze Burchtse brouwersfamilie het bier kwam leveren, is onduidelijk. Wel moet er in de jaren ’30-’40 een geschil gerezen zijn tussen de brouwer en Emile Forment. Er kwam een rechtszaak van die door de cafébaas gewonnen werd. Wat de aanleiding van dit geschil was, is niet zo goed bekend maar het zou mogelijk iets met vervalsing van de handtekening van Forment te maken kunnen hebben. Emile was ongeletterd en kon dus eigenlijk niet handtekenen. Misschien weet een van onze lezers waar het hier over ging?
Emiel was een fervente duivenliefhebber en de kat van de overburen, de familie Van Roeyen, was absoluut niet welkom in de wijde omgeving van de duiventil. Op een dag is ze zelfs weggebleven …
Na het overlijden van Emile Forment in 1949 werd het café verder uitgebaat door dochter Paulina, roepnaam Maria, die ook de bijnaam ‘Tamboer’ meekreeg. Zij zou het café nog uitbaten tot ongeveer 1960, waarna het uit handen van de familie ging. Op dit moment woont er terug een ‘Tamboer’ in het vroegere café, een kleindochter van Emiel en Emma Maria.
‘Miel Tamboer’ kreeg zijn bijnaam vanwege het feit dat hij de tamboer aansloeg bij één van de Burchtse fanfares. Was het bij de socialistische fanfare ‘De Scheldezonen’ of de katholieke fanfare ‘Eendracht’? Weet u hier meer over?
Maar misschien kent u nog een andere ‘Miel Tamboer’, de voetballer? Hij was een kleinzoon van Emiel Forment die in het competitiejaar 1957-1958 bij Anderlecht speelde. Hij heeft ook nog bij Waeslandia Burcht gespeeld. Later werd hij petroleumarbeider.
Café ‘West-Vlaanderen, bij Miel Tamboer’ was trouwens niet het enige café in de Kazernestraat. In de loop der tijd stonden er al zeker nog cafés op de nummers 19, 62 en 64 van deze straat.
‘Miel Tamboer’ overleed in 1949, zijn echtgenote Emma Maria Sulmont in 1958.
De Heemkundige Kring Zwijndrecht Burcht zoekt nog meer informatie over onze vroegere cafés. We horen ook nog graag van u of u nog meer bij- en roepnamen van mensen uit Burcht en Zwijndrecht kent, liefst met hun ware naam en eventueel hoe zij aan deze roep- of bijnaam kwamen. Ook over Waeslandia, de fanfares van onze gemeente en de wipmaatschappijen mag u ons steeds berichten. U kan hiervoor onze contactpagina, op deze website, gebruiken of via ons postadres Kaai 29 te 2070 Burcht (Zwijndrecht).
Bronnen: mevr. Andrée Kennes-Vermeulen, gemeentearchief Zwijndrecht
Foto echtpaar Forment-Sulmont (privé-archief mevr. Kennes-Vermeulen)
Tekst: Mireille Schaekers