Beeld van Sint Wivina in de Burchtse parochiekerk
Bedankingsmedailles voor een bekomen genezing (Ex voto)
Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum .
Niettegenstaande de Burchtse parochiekerk gewijd is aan Sint Martinus kwam er in vroeger tijden toch een vrij intense Sint Wivinaverering op gang. Helemaal apart is deze verering wel niet, want het Waasland, en bij uitbreiding ook Zeeuws Vlaanderen, kende eeuwenlang een Wivinaverering.
Sint Wivina leefde in de vroege Middeleeuwen – tussen 1103 en 17.12.1170. Ze was afkomstig uit een gegoede Gentse familie en werd al vrij jong zelfstandig kluizenares. Ze was naar verluidt een schoonheid want verschillende mannen dongen tevergeefs naar haar hand. Een van de afgewezen minnaars werd eveneens kluizenaar. Wivina’s voorbeeld van streng religieus leven trok een aantal meisjes aan zodat ze een priorij stichtte in Groot Bijgaarden, onder de hoede van de abdij van Affligem. De priorij leefde in de geest van Cluny en nam de regel van Sint Benedictus aan. Na haar dood kwam er vrij snel een verering op gang, zeker toen in 1177 een nieuwe abdijkerk gebouwd werd waarin haar stoffelijk overschot door de bisschop van Gent werd geplaatst.
Relikwie van Sint Wivina
Reliekschrijn
Affiche voor viering Sint WivinaHoe kwam een reliek van St Wivina in Burcht?
De familie van Colen de Burght, Heren van Burcht, hadden onder meer ook lenen in Groot Bijgaarden. Een van de dochters, Helena Theresia trad in het huwelijk met Engelbert de Neuf, die later Heer van Burcht werd. Deze adellijke familie kende dus de verering van Sint Wivina en waren bovendien bevriend met Joost Moordtgat , sinds 1712 onderpastoor te Burcht. Toen pastoor Harts in 1719 stierf, bewogen ze hemel en aarde om hun vriend de vacante pastoorszetel te laten innemen. De Gentse bisschop Mgr. Van der Noot ging hier uiteindelijk op in. In 1729 schonk de bisschop, wellicht op vraag van de Familie de Colen, aan de Burchtse parochie een reliek van Sint Wivina aan de Pastoor van Burcht. In dat jaar startte hier ook de verering van Sint Wivina. In 1754 schonk de Familie de Neuf- de Colen een fraai in rocaillestijl gedreven reliekschrijn, waarin ook hun wapens werden aangebracht. Ze lieten ook een borstbeeld snijden, dat werd meegedragen in de processie en in de kerk werd uitgestald tijdens de maand mei. Het originele reliekschrijn en het borstbeeld zijn helaas verloren gegaan.
In 1825 kreeg Sint Wivina een eigen altaar in de kerk met een beeld dat haar laat zien als abdis met in de ene hand een kromstaf en in de andere hand een brandende kaars. In 1861 werd een Broederschap (Confrerie) opgericht. In 1914 werd het huidige reliekschrijn vervaardigd in koper.
Niettegenstaande haar feestdag op 17 december (haar sterfdag) valt, wordt de grote ‘begankenis’ in Burcht gehouden op de eerste en tweede zondag van mei. De verering gebeurde de ganse maand mei. Om haar tussenkomst werd voornamelijk gevraagd (en verkregen?) bij oor- en keelpijn, koortsen, gezwellen en ziekten bij het vee.
De eerste zondag van mei werd er in Burcht ook kermis gehouden (Sint Wivina- of meikermis) op het kerkplein. Er was tot de zeventiger jaren ook een processie voorzien, maar van een echte ommegang is nooit sprake geweest.
In het jaarboek van de HKZB in 2017 komen we uitgebreid terug op de verering van de Heilige Wivina in Burcht.
Tekst: Robert Embrecht
Foto's: Chris Vander Straeten
Bronnen:
JANSSENS, M., Ste Wivina's begankenis, Het Land van Beveren 1971.
VERELST, D., Geschiedenis van Zwijndrecht en Burcht - deel 2, p. 203.