Logo
HEEMKUNDIGE KRING ZWIJNDRECHT BURCHT

2016 11 DeVrede V600Scan 326 pub

Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum .

Wanneer u binnenstapte in de zaal De Vrede Sint-Martinus zag u links op de muur van de gelagzaal een schilderij dat de hele muur bedekte. Het pand, samen met het schilderij, dreigen te verdwijnen. Daarom nu dit portretje van dit Burchts volks tafereel.
In de jaren '70 was De Vrede Sint-Martinus zeer populair bij feestgangers en tooghangers. Speciaal na de zondagse hoogmis was het er bakje vol. Wanneer de pastoor zei "Ga in vrede", dacht iedereen "Ja, we gaan naar De Vrede". Later komen we nog terug op de geschiedenis van de gemeenschapshuizen in Burcht en Zwijndrecht.

Het schilderij werd gemaakt in mei 1973 door de Burchtse kunstenaar Axel Hauman. Het was een initiatief van de bezoekers van De Vrede en besteld door parochiehuis VZW Vrede Sint-Martinus. Het werd een volks tafereel met symbolen en personen volgens de ideeën van die bezoekers. Tijdens het schilderen kwamen meerdere mensen vragen om er ook op te mogen staan. Dit is geen braaf werkstuk, wel een beetje stout door in te spelen op bijnamen en karaktertrekken van bepaalde personen.
De rollen van de personen die model gestaan hebben, komen niet altijd overeen met hun rollen in het dagelijkse leven.

Het schilderwerk werd gemaakt met waterbestendige gouache op een grijze onderlaag.
Gedurende 40 jaar stond het schilderij bloot aan sigarettenrook en andere schade. De uitbater vroeg eens aan de schilder hoe het werk kon gereinigd worden. De raad was: met een zeepsopje. Het werd echter aangepakt met javel. Sommige details gingen verloren. Bij de beiaardklokken stonden muzieknoten geschilderd. Die zijn echter goeddeels verdwenen.

We overlopen even het schilderij.
Bovenaan links het wapenschild van het Waasland met de raap.
Helemaal links zweeft een voetballist van Waeslandia in de kleuren geel-blauw. Het is Freddy De Jongh, zoon van de voorzitter van F.C. Waeslandia.
2016 11 DeVredeDetail pubDe twee pompiers met helmen zijn Leon Bollen, vroeger chef van de Burchtse vrijwillige brandweer, en Miel Bettens. Daarbij de brandweerwagen met pomp (de crème-glace kar).
De biljarter is Werner Verschelden met de biljart van De Vrede, het meisje is zijn zus Christel Verschelden met "duivenkeef". Beiden waren kinderen van Aloïs Verschelden, de uitbater van De Vrede in de tijd toen het schilderij gemaakt is.
De boot met roeier staat voor de rivierschuimers, oude scheldnaam voor Burchtenaren.
Op de achtergrond staat het Kraaienhof. Ernaast het torentje van het oude gemeentehuis, de kerk, de klokken van de beiaard, de wapenschilden van de provincie Antwerpen en van de parochie Sint-Martinus en het beeld van Sint-Martinus dat zich in de kerk bevindt.
Terug vooraan de vaandeldrager van de Koninklijke Katholieke Fanfare De Eendracht.
De duiven staan voor de vele duivenmelkers van toen. Pol Van Pelt is aan het pierbollen - maar in het echt heeft die nooit "gepierbold".
Sint-Martinus op zijn paard, zoals die rondreed met St. Maarten. De ruiter is de zoon van boer Cant.
De trommelaar van de fanfare was Rik Buytaert, de eerste trompetter was "den toeper" (De Maeyer), een gekende cafébaas. De tweede trompetter was muziekmeester Richard Duerinck - alhoewel die toen reeds lang overleden was. Koorknaap Werner Verschelden.
Erboven de Nietsers Frederik Van Raemdonck en Georges Bettens met mezenkooi voor de mezenvangers. Het valt te betwijfelen of Georges Bettens ooit een mees gevangen heeft.
2016 11 DeVrede DSC08387 pubNaast de koorknaap staat de vroegere pastoor Baes (tot 1967) en niet de toenmalige pastoor De Meersman. Pastoor Baes was dan ook een indrukwekkende persoonlijkheid. Ernaast burgemeester Paul Van Goethem, ook voorzitter van de kerkfabriek, bestuurder van de gemeenteschool Gabriel Den Haerynck en mme. Vergauwen, beide met muziekblad. Erachter staan Vergauwen en Oktaaf Meyntjens,  later burgemeester van fusiegemeente Zwijndrecht. Helemaal rechts Hubert Van Bogaert.
Prominent op de voorgrond staat een geit, een uitbeelding van de vrouwengilde, die toen nogal ondeugend de "geitenbond" genoemd werd. Tijdens de schilderwerken kwam pastoor De Meersman eens binnen en eiste dat de geit moest verdwijnen. Men heeft er dan maar een andere uitleg aan gegeven: de geitenfiguur werd symbool van de melkkoe van de arme mens.

Bronnen:
Interview met Kunstenaar Alex Hauman door Herman Vaessen en Chris Vander Straeten.
Foto's: Herman Vaessen.
Tekst: Chris Vander Straeten.