Logo
HEEMKUNDIGE KRING ZWIJNDRECHT BURCHT

2016 10 KapelSmoutpot DSCN2724

Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum .

Kapel van de Smoutpot of Geloftekapel of Keersmaeckers kapelleken, in de volksmond “de Smatpot”

Zo een kleine 120 jaar geleden stond op deze landelijke plek een houten driehoekig kapelleke op een houten paal van ongeveer 2 m. hoog met daarrond 3 grote canadapopulieren, daartussen gras en errond een baantje in kasseistenen.
Dit kapelletje zou destijds geplaatst zijn door de Boerenjeugd Bond.

2016 10 KapelSmoutpot DSCN2718Na de overstroming van 1953 werden twee canadapopulieren verwijderd omdat ze moesten wijken voor een nieuw kapelleke. Eentje was ondertussen al omgewaaid.
Een groot deel van de fruitbomen in de buurt waren wel aangetast door het water van de overstroming en deze moesten ook worden verwijderd.

Verschillende bronnen zeggen en schrijven dat de huidige kapel werd gebouwd in de maand oktober van 1953.
Andere bronnen beweren dat deze kapel werd gebouwd ter gelegenheid van de 100 jarige viering van Maria Congregratie. In die periode wilde trouwens pastoor Ibens uit Melsele zo goed als overal op zijn grondgebied kapellekes bouwen.
Te weten dat deze kapel van de Smoutpot op grond staat van Zwijndrecht maar behoort aan de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk van Melsele.

Eerst heeft men dus die 3 canadabomen verwijderd en is men met 2 metsers gedurende een drietal weken bezig geweest aan de bouw van dit leuk kapelleke. De kapel werd gebouwd in gele gevelsteen.
Adhémar Rykaert die samen met zijn vrouwtje hier verderop woont zag het alle dagen gebeuren bij zijn rit naar het veld om met paard en kar bieten te gaan rooien.
Er werden geen speciale funderingen gestoken. Het was niet nodig, zelfs niet na de overstroming.
Achter het kapelleke heeft men een lindeboom gepland.

Lindebomen werden vroeger vaak aan een “drieweegse” gepland. Een knooppunt van drie wegen. In de boom hing men dan een Mariakapel. Kijk maar naar het bekende voorbeeld van de historische “Bevende Hazelaar”, een Winterlinde die aan een drieweegse staat in een bos in het Oost-Vlaamse Waarschoot.

De Linde, waarvan de bloemen een kalmerende werking hebben, werd altijd beschouwd als een symbool van vriendschap en van zoete rust, van verlangen, liefde en tederheid.
Lindebomen vinden trouwens dikwijls een waardige standplaats bij het graf van geliefden.
Lees maar eens de gedichten van de Duitse dichter en minnenzanger Walther von der Vogelweide waar de lindeboom symbool staat voor de dorpsgemeenschap, zoals de linde als afweerboom, de linde als heksenboom, de linde als geboorteboom, de linde als gerechtsboom.

De totale kostprijs van de nieuwe kapel werd destijds geraamd tussen de 32.000 Bfr en de 40.000 Bfr.
Het kappeleke is zodanig gebouwd dat de inkom uitgeeft op gans de wijk van toen.
Op zondag 18 oktober 1953, op dezelfde dag als de kapel van Kalishoek, werd een openingsreceptie gegeven ter ere van de inhuldiging van de kapel. Gans de wijk en vele mensen van ver buiten de wijk waren op de inhuldiging aanwezig.

In 1954 werd er bij Ward Verhest “Solo Slim” gespeeld ten voordele van de kapel. Er werd 100 Bfr opgehaald waarmee men in maart 1954 twee nieuwe kandelaars kocht en een lantaarn boven de deur van de kapel hing.
In oktober 1954 werd een budget vrijgegeven van 2.000 Bfr. voor de beplanting rond de kapel. Uiteindelijk kostte het maar 1.309 Bfr.

2016 10 IMG 1139 SmoutpotOMDEnkele bezoekers tijdens de Open Monumentendag van 2016.In de maanden mei en oktober werden gebedsdagen georganiseerd ter ere van Maria. De akkers in de buurt van de Smoutpot werden één voor één gezegend voor een goede oogst en een rijke opbrengst. Deze zegening ging gepaard met vele gebeden en gezangen door en met alle buurtbewoners.
Daags voor een uitvaart, ‘s avonds, werd er gebeden aan de kapel. Bij huwelijken werd er halt gehouden aan de kapel, dagelijks stopte men om er even rust te vinden. Gans de wijk leefde rond en met deze kapel.

Deze mooie kapel maakt geen deel uit van de bedevaartsweg naar Gaverland, maar de inwoners van Zwijndrecht die onderweg waren naar Gaverland passeerden wel langs deze kapel.
De Landelijke Gilde hield in 2015 nog een misviering in de schuur van Adhémar om nadien te gaan bidden aan de kapel van de Smoutpot.

Tijdens de windhoos van 1986 werd de kapel getroffen door een omvallende boom. Een hoek van het dak en de voordeur werden geraakt maar niet te ernstig.

Dagelijks wordt deze kapel opengehouden en onderhouden door buurtbewonners. Nu door Ahémar en zijn vrouwtje, voorheen door Frans en Maria Bogaert-De Schepper, beiden overleden.
Het onderhoud gebeurt op eigen initiatief, zonder verloning.

Af en toe komen er wel vandalen op bezoek. Er sneuvelen ramen, sloten worden gekraakt maar er was eigenlijk nooit een diefstal.
Trouwens, de eerste glasramen kwamen van uit de kerk van Melsele. Deze werden ondertussen wel verschillende keren vervangen.

De kapel van de Smoutpot was een van de vier kapellen op grondgebied Zwijndrecht, die bezocht werden tijdens de Open Monumentendag van 11 september 2016.


Tekst: Vincent Deleu, zie ook publicatie voor Open Monumentendag 2016.

Gesprek met Adhémar Ryckaert en zijn echtgenote.
Foto's: Vincent Deleu, Chris Vander Straeten.